Σάββατο 7 Αυγούστου 2010

Περί Ηθικής

Στο συρφετό του κόσμου, ο αιωνίως  απόκοσμος. Παρείσακτος, στη λόξα μιας γόνιμης μοναχικότητας. Ποιος είναι ο κινητήριος μοχλός σε αυτό το σύμπαν? Ποιος καλοθελητής κατασκευάζει με καταραμένο μεράκι τους άγραφους πλην όμως πανίσχυρους Νόμους του?
Μόνος τόσα χρόνια, απομονωμένος, οδυνηρά διαυγής.
Μπορεί να εκτιμήσει ακόμα και το πιο ανεπαίσθητο θρόισμα σε μια κατανυκτικά ήρεμη στιγμή.
Με κάποιον αγγελικό τρόπο, όλα όσα συνθέτουν αυτόν τον χιμαιρικά διαβολικό κόσμο, τον συνεπαίρνουν. Ίσως επειδή εμπέδωσε ότι και αυτά δεν είναι σταθερά, επομένως είναι στην ουσία τους ανώδυνα.
Δεν τρέφει πια φρούδες ελπίδες για κάτι ρόδινο. Άλλωστε όλος αυτός ο πόνος, η ουτοπία και η διάψευση εκπορεύονται από την προσποίηση που έχει αναχθεί σε στάση ζωής.
Αυτό το φλέγον αυγουστιάτικο μεσημέρι που τριγύρω του βουίζουν οι δύσπεπτες λεπτομέρειες ενός καθιερωμένου καλοκαιριού, θα διαλέξει την πιο αποκομμένη καφετέρια να ξαποστάσει.
Εμπριμέ φορέματα, σφιγμένα χαμόγελα με κατάλευκες οδοντοστοιχίες, μαυρισμένες επιδερμίδες λαμπερές, μυρωδιά αντηλιακού και καρύδας και θάλασσας. Σάββατο και όλοι σε απελπιστική έξοδο από τη βαβούρα της πόλης που μοιάζει πιο αφιλόξενη αλλά και πιο αυθεντική από ποτέ. Οι εναπομείναντες κοιτάζονται με συγκατάβαση, με μια σιωπηρή αλληλεγγύη.
Από μέσα μας πρέπει να αποδράσουμε όλοι. Είναι η μόνη άξια λόγου απόδραση και με κόστος ανεκτίμητο. Όλα αυτά που μας καταδιώκουν, η ψευτοηθική μιας κοινωνίας σε θεμέλια σαθρά.
Ζόριζε το νου του να σκεφτεί σε όλο αυτό το ποικιλόμορφο γαϊτανάκι απόψεων και τρόπων, ποια νοοτροπία ανταποκρίνεται στο μέτρο της αντικειμενικής ηθικής. Ποτέ δεν απέσπασε απάντηση.
Ο μέσος όρος κελεύει τι οι υπόλοιποι οφείλουμε να υιοθετήσουμε προκειμένου να θεωρούμαστε άμεμπτοι, ευϋπόληπτοι, ορθοί? Ποιος πλάθει τους ηθικούς Νόμους?
Και γιατί εν πάση περιπτώσει υπεξαιρούν την ελευθερία μας αντιλήψεις που έχουν υποκειμενικό επίχρισμα? Γιατί ζούμε από και για τους άλλους?
Δεν αντέχει άλλη υπερφίαλη σεμνοτυφία. Άλλο καυχησιάρικο πουριτανισμό με δηκτικές διαθέσεις.
Αυτό το τι θα πει ο κόσμος αν δεν πετύχεις, αν δεν φανείς αντάξιος των προσδοκιών(τίνος?), αν είσαι μόνος μέχρι μια άλφα ηλικία, αν θες να ξεχωρίσεις από την τραγική οχλαγωγία του συνόλου.
Μεγάλωσε σε μια κοινωνία στην οποία ήταν δακτυλοδεικτούμενος.
Όπου το αλλιώτικο έχει το μίασμα του παράξενου ως αποκλίνον και παραβατικό.
Παράξενη μουσική, παράξενες ταινίες, ακόμα πιο παράξενες εσωστρέφειες.
''Ε λοιπόν ναι, αν αυτός είναι ο κόσμος που μου σερβίρετε, προτιμώ να είμαι παράξενος ! Ακόμα καλύτερα, ξένος''! ξέσπασε παράφορα πριν χρόνια στους γονείς του που ανησυχούσαν για την πρώιμη, πρώιμα επιθετική αντισυμβατικότητά του.
Πορευόμαστε στη ζωή λησμονώντας το πλέον θεμελιώδες, ότι είναι δική μας.
Τη χτίζουμε πάνω στις επιθυμίες των άλλων για να μην προσκρούσουμε στη μεγάλη τους διαφωνία και στον περαιτέρω κοινωνικό αποκλεισμό. Γεμίζουμε τύψεις όποτε κάνουμε ο,τιδήποτε στέκεται πέρα από αυτή την περιχαρακωμένη κοσμοθεωρία. Ζούμε ήσυχοι, τραγικά δυστυχείς.
Η ευτυχία δεν βρίσκεται εκεί όπου η προσωπική μας πινελιά αδυνατεί να παρεισφρύσει.
Όπου η τόλμη κοιμάται, πανηγυρίζουν τα αδιέξοδα.
Θέλει να εκραγεί μέσα στην αθόρυβη επανάστασή του.
Στη μοναχικότητα με το βαρύ τίμημα αλλά και την τρανή αποζημίωση, την αλήθεια..
Είναι αμοραλιστής εκείνος που αντιτίθεται στη συμβατικότητα?
Μήπως οι συμβάσεις εκτός του ότι διασφαλίζουν μια κατ'επίφαση αρμονία, αντιπροσωπεύουν στην ουσία παραμέτρους χάους? Μήπως καταστρατηγούν και την ύστατη ελπίδα μας για ελεύθερο πνεύμα, για αυτόνομη διαδρομή?Και εν τέλει μήπως η Ηθική είναι μια επινόηση ατόμων με συμπλέγματα κατωτερότητας ώστε να  νομιμοποιείται το τέλμα της αποθέωσης της παράδοσης? Της μη εξέλιξης και καινοτομίας?
Τα πιο ρηξικέλευθα άλματα λαμβάνουν χώρα όταν πραγματοποιούνται θαρραλέα βήματα εντός μας. Μόνο με την αναζήτηση της προσωπικότητάς μας και την εδραίωση του αυτοσεβασμού, παράγουμε την ιδιάζουσα, δική μας ηθική που νοηματοδοτεί εν συνεχεία το κοινωνικό γίγνεσθαι.
Η άβυσσος του υπάρχει γύρω μας  ως αφετηρία έχει την άβυσσο που κατοικοεδρεύει μέσα μας.
Όταν η συνείδηση είναι ειρηνική και εργάζεται νυχθημερόν ώστε να μην παραβλάπτει τους άλλους με ενέργειες και παραλείψεις, η ηθική των πολλών αποβαίνει απολύτως πλεονάζουσα.
Εκείνος προτιμά να νιώθει ανακωχή μέσα του και ας τής εξαπολύει επιθέσεις το χάος της περιρρέουσας πραγματικότητας, παρά να μη μπορεί να συνυπάρξει λεπτό με τον εαυτό του.
Και ας θεωρείται ο πλέον ανήθικος από τους απανταχού ηθικούς δικαστές..Δεν υπάρχει τίποτα πιο υβριστικό από τις αυτεξούσιες ετυμηγορίες...

Δευτέρα 2 Αυγούστου 2010

Aπ- εξαρτήσεις

'' Μην έχεις εξαρτημένες αντιλήψεις'' τής είχε πει πριν χρόνια μια συμφοιτήτρια που ίσως δεν την ήξερε σε βάθος αλλά είχε πέσει διάνα. Προτού λάβει οποιαδήποτε απόφαση, ρωτούσε απαραιτήτως έναν διόλου ευκαταφρόνητο αριθμό ατόμων για να γιγαντώσει ακόμα πιο δραματικά την ήδη υπάρχουσα συσκότιση. Ετερόκλητες γνώμες από τις οποίες αγκιστρωνόταν χωρίς ίχνος κριτικής τάσης ή άμυνας.
'' Πώς είναι δυνατό να επηρεάζεσαι τόσο εύκολα? Και, επιτέλους, γιατί δεν προασπίζεις καθόλου την προσωπική σου ζωή? ''Ασε τους άλλους, δική σου είναι η ζωή'' τής είχε πει αυστηρά και αγανακτισμένα τότε. Τώρα, οκτώ χρόνια μετά, αυτά τα λόγια κουδουνίζουν στα αυτιά της με αλήτικη διαχρονικότητα.
Πόσο ελεύθεροι πορευόμαστε σε αυτή τη ζωή? Είμαστε ένα κράμα επιρροών που μας ετεροκατευθύνουν ερήμην μας? Και μήπως τελικά αυτό που μας διαπλάθει, αυτό και μας απονεκρώνει? Ο Όσκαρ Ουάιλντ είχε πει ότι καμία επιρροή δεν είναι θετική.
Οι περισσότεροι δρούμε βάσει αυτόματων συμβολισμών αποθεωτικών μιας αφοριστικής υπεραπλούστευσης. Επί παραδείγματι, εκείνη για να θεωρήσει ότι κάποιος παλιμπαιδίζει είχε κατά νου τα εξής συμπτώματα- σύμβολα: πολύχρωμα -εκκεντρικά ρούχα( επιβαρυντική περίπτωση τα πουά), γλυκό υποβρύχιο, άφθονη κατανάλωση ζάχαρης, βλέμμα ραστώνης, ποπ κορν, μπαλάντες. Αυτόματα, όποιος συγκεντρώνει στο πρόσωπό του τουλάχιστον ένα από τα ανωτέρω χαρακτηριστικά, κατατάσσεται άνευ ετέρου στην κατηγορία ''αργόσχολος-αιώνιος φοιτητής-ονειροπαρμένος''. Δεν είναι υγιές να δρούμε βάσει στερεοτύπων και αθέμιτων γενικεύσεων, ωστόσο γίνεται κατά κόρον και ως διαδικασία απολύτως φυσική.
Η έννοια της ελευθερίας είναι πολυσχιδής αλλά κατά βάση προαπαιτεί τον εξοβελισμό κάθε μορφής εξάρτησης. Τη συγκρότηση σκέψης και πρακτικής αυτόνομης, χωρίς δεκανίκια, αναφορές, υποσυνείδητες και μη γαλουχήσεις. Όμως πώς μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι η νοοτροπία μας είναι αφενός αμιγώς ελεύθερη και αφετέρου ότι είναι η σωστή? Mα εκεί ακριβώς περικλείεται το νόημα, δεν ψάχνει εχέγγυα όποιος αξιώνει κάτι τόσο μεγαλειώδες όπως η ελευθερία.Πορεύεται με την αβεβαιότητα ενός περιπλανώμενου, με προορισμό άγνωστο, με δέος στην ψυχή και εκλεκτή συγκίνηση. Δεν τρέμει την ποίηση, το χάραγμα του δικού του δρόμου γιατί δεν αντέχει να ακολουθεί τα καθιερωμένα. Πρώτιστο μέλημά του η διαμόρφωση ταυτότητας προσωπικής, και ας χρειαστεί να συγκρουστεί με όλη την περιρρέουσα πραγματικότητα για αυτή. Αλίμονο αν η ελευθερία μας δωριζόταν διά της βασιλικής οδού ! Μόνο με θυσίες και αυτοαναιρέσεις και πόνο μπορούμε να σιμώσουμε ταπεινά στο αγέρωχο οικοδόμημά της.
Πολλές φορές αυτοαιχμαλωτιζόμαστε, μάλλον επειδή πιστεύουμε πως δε μας αξίζει η ελευθερία ή επειδή δεν έχουμε την ψυχική ετοιμότητα για την αλήθεια. Όμως χωρίς να το καταλαβαίνουμε, η ζωή μας εξελίσσεται σε αγώνα ενδελεχή προς την ελευθερία γιατί μόνο μέσα από αυτή διέρχεται η ευτυχία. Πρέπει να πάρουμε ρίσκο, να σταθούμε στην αντίπερα όχθη, ενάντια στα προγνωστικά. Να εγκαταλείψουμε το βόλεμα, την ασφάλεια, τη ρουτίνα που μας αποχαυνώνει.
Τίποτα δεν έχει νόημα όταν το βλέπουμε ωφελιμιστικά. Ούτε ο χρόνος, ούτε η εργασία, ούτε η φιλία, ούτε ο έρωτας. Αυτή είναι μια πρώτη βαθμίδα ανελευθερίας την οποία πρέπει να υπερνικήσουμε. Στη μοναξιά να είμαστε γενναίοι, στη σχέση  μακρόθυμοι και πάντα κόντρα στον εγωισμό.
Η ελευθερία προυποθέτει απάρνηση ενός ακόμα αξιώματος,ότι είμαστε άτρωτοι. Γιατί ο ελεύθερος νους απεχθάνεται την απολυτότητα και έχει επίγνωση του ανατρέψιμου των πάντων.
Είναι δύσκολο να ξέρεις ότι δε μπορείς να συλλέξεις γνώμες προτού προβείς στο διάβημα. Όμως, ακόμα και αν τελικώς αποβεί απονεννοημένο, το σφάλμα θα καταλογιστεί σε εσένα γιατί μόνο εσύ δύνασαι να το χειριστείς και να το αξιολογήσεις. Και απολυτρωμένος πια από εμμονές και ψυχώσεις θα μπορείς ακόμα και να καμαρώσεις για αυτό..Η τόλμη είναι από τις ύψιστες αρετές, το μέσο για να αποτρέψουμε τις ενοχές που μας υποβαθμίζουν ως ανθρώπους και μας ροκανίζουν την αυτοδυναμία.
Πλέον δεν έχει ανάγκη να μαζέψει απόψεις, σχόλια και κριτικές. Έχει γαληνέψει το μυαλό και η καρδιά της. Και όλα τα αλλοτινά υβρίδια επιδράσεων που την κατακερμάτιζαν σε διχασμένες υπάρξεις, έχουν εξανεμιστεί, σε περίτρανη επιβεβαίωση του φευγαλέου..
Όντως, κάθε επιρροή είναι δυσμενής γιατί προσεταιρίζεται αυτό που μας υποστασιοποιεί και μας ζωογονεί, τη διαφορετικότητα. Και ο ανελεύθερος άνθρωπος φοβάται να είναι διαφορετικός γιατί ούτε μπορεί να το στηρίξει, ούτε διαθέτει τη δυναμική για να αποδεχθεί τις επιπτώσεις αυτής της διαφορετικότητας..

Κυριακή 1 Αυγούστου 2010

Αύγουστος

Υπήρχε κάτι ανεξιχνίαστο στο βλέμμα της που ήθελε να εξερευνήσει. Ψηλάφιζε κάθε ανεπαίσθητο μορφασμό, κάθε αδιόρατη σύσπαση του προσώπου, κάθε αινιγματικό χαμόγελο. Είχε κατορθώσει να υποτάσσει την αλεκτική γλώσσα, εκείνη του σώματος, σε έτερη παγίδα. Δεν υπήρχε χειρότερο για εκείνη από το αβίαστο σκόρπισμα πληροφοριών. Όποιος ενδιαφέρεται, αναζητεί. Και το γνήσια ενδιαφέρον δεν βρίσκεται στην επιφάνεια αλλά συνήθως καιροφυλακτεί στα πιο απίθανα μέρη.
-Ξέχασες τα κλειδιά σου, είπε και της τα έδωσε.
Εκείνη, αφού έριξε μια βιαστική ματιά στο γραφείο της, τον αντίκρυσε μια μια χροιά ειρωνική, σα να τον ακύρωνε. Με ένα νεύμα τον ευχαρίστησε και χάθηκε με ταχύτητα φωτός.
Ο Αύγουστος εισήλθε σε μία παράξενη νηνεμία. Η χώρα υπό διάλυση, οικονομικός μαρασμός αλλά πάνω από όλα ηθικός και πνευματικός σκοταδισμός. Απεργίες, καθυστερήσεις, μαραζωμένες φιγούρες, άτεχνες εξεγέρσεις, εμπρησμοί, τρομοκρατικά χτυπήματα, τραγελαφικό πλήγμα του τουρισμού. Η άδεια τσέπη σκηνοθετεί ένα ολοκληρωτικά άδειο μυαλό. Άμοιρο ιδεών να καταλήγει ότι δεν έχει μοίρα γενικώς. Αμήχανοι όλοι πορεύονται, σκυφτοί, με αγωνία για την επόμενη πανωλεθρία. Στην ουσία, γεύονται την πολυπόθητη χαρά ενός τέλειου άλλοθι   για να σηματοδοτήσουν το τέλος. Το τέλος μιας προσπάθειας, ενός ονείρου, μιας ελπίδας.
Ο απελπισμένος είναι ο μόνος που απενοχοποιεί την απραξία του.
Τέλος εποχής.
Η επικαιρότητα δεν την αγγίζει ούτε επιδερμικά. Πρώτη φορά ο κόσμος μοιάζει με μεθυσμένο όνειρο καμωμένο από φωτεινά χρώματα και εικόνες και χαμόγελα. Διαλέγει την αυστηρά προσωπική εικόνα της για έναν κόσμο στα πρόθυρα της συντριβής. Θαρρεί πως έχει κατοχυρώσει το δικαίωμα να το κάνει μετά από δέκα χρόνια επίμονης θλίψης.
Αυτό το μήνα θα μεγαλώσει ένα χρόνο ακόμα αλλά πρώτη φορά χαίρεται τόσο πολύ στην ιδέα. Ίσως γιατί θα μεγαλώσει και ως άνθρωπος.
Από την πρώτη στιγμή που τον είδε στο γραφείο, ο κόσμος έπαψε να φαντάζει με φιλμ νουάρ. Ακόμα και εκείνη που είχε εκπαιδευτεί στην εκλογίκευση των πάντων με αιχμηρή ακαμψία, έχασε τον έλεγχο με εφηβική αδεξιότητα. Το βλέμμα του μαρτυρούσε τα πάντα με συγκλονιστική γενναιοδωρία.
Σε αντίθεση με το δικό της κρυφτό, παιχνίδι ισόβια αγαπημένο και μηχανισμός αυτοπροστασίας σαν άλλο αντανακλαστικό..
Εκείνα τα κλάσματα του δευτερολέπτου όμως, όλη της η ύπαρξη χειροκρότησε τη μηδαμινότητα της λογικής. Έτρεμε, κοκκίνησε, για λίγο φοβήθηκε ότι καρφώθηκε. Μα...πού πήγε ο ζωτικός της χώρος?
Δε συνήθιζε να νομιμοποιεί τις εισβολές σε αυτόν. Τη διατάραξη της γαλήνης.
Να όμως που υπάρχει κάτι ανεπίδεκτο Νόμων. Ο έρωτας.
Παλιότερα ισχυριζόταν με άτρωτο μένος: τι κεραυνοβόλος έρωτας και πράσινα άλογα? Μόνο οι αφελείς ερωτεύονται κεραυνοβόλα για να αποδίδουν έναν λόγο άρσης του καταλογισμού στις αδιανόητες γκάφες τους ! Να όμως που ο κυνισμός της ο ίδιος αποδείχτηκε αφελής.
Όλα είναι θαυμαστά και όλα είναι δυνατά.
Αυτή την ανάταση που νιώθει ουδείς μπορεί να της την αφαιρέσει. Ούτε το παραλήρημα του κόσμου που επαιτεί για επιείκεια και σημάδια, ούτε η γκρίνια των απανταχού γνωστών της, ούτε καν το ξεκαθάρισμα των φίλων από τους εχθρούς. Ή καλύτερα, από τους αδιάφορους.
Είναι παντοδύναμη η ανάταση. Αναγέννηση και εξαϋλωση συνάμα.Ουτοπία και αλήθεια.
Θέλει να του κρύβει όσα ξέρει ότι λατρεύει να εικάζει. Αλλιώς δε θα είχε νόημα.
Η συνάντησή τους έγινε μετά από αμοιβαία ακούσια προσμονή. Μακρόθυμα, έκαναν υπομονή μέσα σε γκρίζα πρωινά, αδιέξοδες σχέσεις και δάκρυα συναισθηματικής εκκένωσης..για τη στιγμή που οι ματιές τους ανταμώνοντας σκιαγράφησαν απέριττα το απόλυτο.
Δεν την ενδιαφέρει αν και πότε θα πάρει άδεια, πού θα παραθερίσει και πώς θα επανέλθει στην αυστηρότητα του φθινοπώρου. Πλέον δεν την ενδιαφέρει να κρύβεται και τόσο.
Θέλει αυτός ο Αύγουστος να τη βρει μαζί του, και ας είναι και στη λόξα της πόλης, μέσα στον ανελέητο καύσωνα και τον καταιγισμό από τραγικές ειδήσεις. Θα προτιμήσει να χαθούν στο μικρόκοσμό τους, έτσι για να μείνει πιστή στο κρυφτό από έναν κόσμο με κρυμμένη αλήθεια. Από μια πραγματικότητα που εδραιώνουν άλλοι και που πάσχει από έλλειψη ρεαλισμού και πάθους.
Περιμένει τα γενέθλιά της με παιδική εγκαρτέρηση. Φέτος θα συμβολίζουν την αναβίωση ονείρων χρόνια στην αφάνεια.
Όμως τη σχέση τους θα την κρατήσουν κρυφή. Μια γλυκιά συνομωσία. Μια σχέση δική τους αποκλειστικά, όχι για τον κόσμο τον απόκοσμο. Όχι εκτεθειμένη στη ματιά ενός κόσμου ρασιοναλιστικού, που χλευάζει το ρομαντισμό και τα κεραυνοβόλα σκιρτήματα επειδή απλώς τα φθονεί.
Θα ετοιμαστεί για τη βραδυνή έξοδο, έχει ήδη αρχίσει να ανηφορίζει για το σπίτι της. Θέλει να δει φως, ανθρώπους, ζωή..Καθώς πλησιάζει στο σπίτι της, ξεσπάει μια θεόσταλτη καταιγίδα.
Κρύβεται κάτω από ένα υπόστεγο αλλά αμέσως το μετανιώνει και συνεχίζει το δρόμο της.
Τι αλλόκοτος Αύγουστος ! Και το πιο ελπιδοφόρο είναι ότι μόλις ξεκίνησε...