Τρίτη 24 Μαρτίου 2020

Ο Πελώριος Φόβος

Η Δοκιμασία. Μια πραγματική κατάσταση που απαιτεί την υπέρβαση του κόσμου(σου)όπως τoν ήξερες. Αίφνης δεν είσαι πολυμήχανος, ούτε μπορείς να επικαλεστείς την αισιοδοξία που άλλοτε σου χορηγούσε δύναμη. Σε μια στιγμή, το νόημα κλονίζεται, η ματιά αλλάζει, εσύ ο ίδιος δε θα είσαι ποτέ πια ίδιος. Σκόρπισε παντού ένας πελώριος φόβος, που όλα τα γκρεμίζει και σε αφήνει να παραπαίεις σε μια μόνιμη αβεβαιότητα. 

Μένουμε σπίτι, αρχικά ως προτροπή, κατόπιν ως επιταγή, μένουμε με τον εαυτό μας, που τον είχαμε παραδώσει στη λήθη έτσι όπως  μάθαμε να αφηνόμαστε στους φρενήρεις ρυθμούς μιας καθημερινότητας όπου δεσπόζει το μηχανικό της ρουτίνας. Γιατί γεννά τόσο φόβο η ανατροπή της ρουτίνας; Μήπως γιατί ενσωματώνει μια σειρά από αφελείς αντιλήψεις ότι στην επανάληψη και στο πρόγραμμα φωλιάζει η ισορροπία; Ή μήπως επειδή είμαστε πολύ λίγοι για να μείνουμε αντιμέτωποι με την αλήθεια και τη σιωπή μας, επειδή εξασκηθήκαμε σε ένα δια βίου κρυφτό;

Δεν είμαστε πλασμένοι για τα εύκολα. Και όμως, συμβιβαζόμαστε με χυδαία ευκολία με την υπονόμευση της αξίας μας, αρεσκόμαστε σε όσα γνωρίζουμε, σε όσα αντέχουμε να μάθουμε. Και όταν το οικοδόμημα της καθημερινότητάς μας απειλείται με κατάρρευση, αισθανόμαστε ανήμποροι, θαρρείς και χρειαζόμαστε παραμέτρους φυσιολογικότητας, θαρρείς και δεν έχουμε σταθερές και εσώτερη δύναμη. 

Γιατί να έχουμε ανάγκη από μια ανατροπή για να αλλάξουμε όλα εκείνα που μας πνίγουν;Γιατί λησμονούμε τη φωνή μας μέσα στην άσκοπη ανακύκλωση των εποχών και των τάσεων;Είναι τόσο δύσκολο να κοιτάξουμε βαθιά μέσα μας και να ξορκίσουμε τον φόβο;

Είναι παράξενο το πώς μια ιδέα παράγεται και αναπαράγεται από εμάς και ανυψώνεται σε κατευθυντήρια αρχή για την ψυχοσύνθεσή μας. Είναι ανεπίτρεπτο να παραδίδουμε τη σκυτάλη σε φερέφωνα λησμονώντας την δική μας φωνή. Και είναι παράλογο να θέλουμε να αντικρύσουμε  την προσωπικότητά μας όταν την παραδίδουμε αμαχητί σε διαστρεβλωμένες θεάσεις των άλλων, όταν εξιδανικεύουμε και απομυθοποιούμε χωρίς κριτήριο, χωρίς μέτρο. 


Ο φόβος είναι πελώριος γιατί η ζωή μας είναι ένας απενοχοποιημένος συμβιβασμός. Μια μίμηση των άλλων, μια αντιγραφή μοτίβων, μια απομίμηση ζωής. Χωρίς αυθεντικότητα, ποιος μπορεί να είναι γενναίος; Γενναιότητα είναι να δημιουργείς πρότυπο εκεί όπου υπάρχει μοτίβο. Να επιλέξεις το δρόμο που σε εκφράζει, ακόμη κι αν έρθεις σε ρήξη με όλα εκείνα που σε περιβάλλουν. Να κατεδαφίζεις έναν ασφαλή, φαινομενικά, κόσμο, μόνο για να ανακαλύψεις ότι ο κίνδυνος είναι μεταμφιεσμένος σε προβλεψιμότητα. Ακριβώς αυτό είναι η κανονικότητα, μια αποδοχή του στερεοτύπου ότι η ψυχική μας υγεία εξασφαλίζεται μέσα από την ικανότητα του ελέγχου. Μα τίποτα δε μπορούμε να ελέγξουμε και ίσως αυτός είναι ο μόνος αποδεκτός συμβιβασμός.

Κάθε δοκιμασία επισημαίνει την αναγκαιότητα επαναπροσδιορισμών. Ένα κοίταγμα στον καθρέφτη, στον διπλανό μας, στη φύση, μέσα μας, με άλλα μάτια. Με μάτια στα οποία αντανακλάται η ψυχή και όχι μια αλλοιωμένη της προβολή. Με διάθεση αλλαγής όλων εκείνων που μας αφήνουν μικρούς να αξιώνουμε μεγαλεία. Η απόσταση δεν είναι πάντοτε παράμετρος απομάκρυνσης. Συχνά γίνεται αναγκαία και ικανή συνθήκη για την επίτευξη της εγγύτητας. Είναι ανασυγκρότηση και αναγέννηση, αφορμή για αναστοχασμό και αυτοκριτική. 

Έρχεται η ώρα που ο Φόβος θέλει έναν αποχαιρετισμό για να συρρικνωθεί. Ένα αντίο σε ο,τι θεωρούσαμε φυσιολογικό, στην ανάγκη για δεκανίκια και οριοθετήσεις. 

Η περιπλάνηση είναι άλλωστε η μόνη διαδρομή που μπορεί να οδηγήσει κάπου, ακριβώς επειδή δεν εγγυάται προορισμό. Η ανακωχή με τα δαιμόνια μέσα μας εξαλείφει το φόβο που γεννά ο κάθε πιθανός πόλεμος εκεί έξω.